De lijst met ‘onvoorziene’ crises is lang. Achteraf wordt vaak door de overrompelde betrokkenen gezegd dat ‘niemand de crisis zag aankomen’. Scenarioanalyse kan dit voorkomen.
De reden dat investeerders door een crisis worden overvallen, is dat de waarderingsmethode die bijna iedereen gebruikt, de discounted cash flow (DCF)- methode, niet ontwikkeld is om disrupties te identificeren maar juist gebaseerd is op de stelling dat ‘al het andere gelijk is’ (ceteris paribus). Maar wat als de toekomstige kasstromen zeer onzeker zijn?
Al meer dan 40 jaar worden disruptieve scenario’s gebruikt om het ‘ondenkbare te denken’ en onzekerheid expliciet te maken. Voor interne besluitvorming bij organisaties wordt de DCF-methode aangevuld met de reële optie-theorie om deze onzekerheid te waarderen. In de rapporten van analisten voor externe investeerders worden scenarioanalyse en reële opties echter zelden gebruikt. De meeste rapporten van beleggingsanalisten gaan uit van forecasts en DCF als basis voor hun buy-sell-hold adviezen, terwijl deze methodes bepaalde toekomstige neerwaartse risico’s kunnen onderschatten of zelfs compleet negeren en, tegelijkertijd, toekomstige kansen kunnen missen.
Dit heeft gevolgen voor asset owners, asset managers en beleggingsanalisten. Asset owners zoals pensioenfondsen zouden moeten bepalen met welke externe factoren rekening gehouden moet worden. Niet alleen omdat ze inzicht willen hebben in de toekomstige potentiële risico’s en kansen, maar ook omdat de toezichthouder dat van ze vraagt. Van asset managers vraagt dit dat ze waarderingsmethodes gebaseerd op verschillende scenario’s gebruiken voor hun investeringsbeslissingen. Voor beleggingsanalisten is dit een nieuwe manier van werken; scenario’s en reële opties worden weliswaar al decennia lang gebruikt om binnen de organisatie om te gaan met onzekerheid, maar een waardering op basis van scenario’s is in beleggingsanalyses vrij nieuw. Beleggingsanalisten zouden zich om te beginnen kunnen uitspreken over mogelijke disruptieve scenario’s; dat kan zowel bedrijven als investeerders helpen zich erop voor te bereiden. Bedrijven en investeerders kunnen op hun beurt hun verantwoordelijkheid nemen door inzichten over mogelijke relevante toekomstige ontwikkelingen te delen. Dit kan alle betrokken partijen helpen beter voorbereid te zijn op de toekomst, op alle niveaus. Daarmee kunnen eventuele disruptieve scenario’s weliswaar niet worden voorkomen, maar het kan ervoor zorgen dat de investeringswereld in zijn geheel minder vaak verrast wordt en beter bestand is tegen onvermijdelijke toekomstige schokken.
