Publicaties Toekomstverkenning Publieke Dienstverlening 2035

Uit deze toekomstverkenning zijn vier rapporten en vijf video’s voortgekomen waarmee politiek, beleid en organisaties in de publieke dienstverlening mee aan de slag kunnen om na te denken over de uitdagingen richting 2035. De centrale vraag voor de toekomstverkenning luidt:

1. De trendverkenning

De basis van de Toekomstverkenning Publieke Dienstverlening is de trendverkenning. Aan de hand van deskresearch en interviews met experts binnen en buiten de uitvoering zijn we tot 30 trends gekomen die relevant zijn voor de publieke dienstverlening; van demografische tot economische en sociaalmaatschappelijke, en van technologische tot ecologische en politiek-juridische. Een deel van deze ontwikkelingen zullen zich richting 2035 met relatief veel zekerheid doorzetten. Zo weten we al dat onder andere door de vergrijzing de beroepsbevolking stagneert en de tekorten op de arbeidsmarkt ook richting 2035 zullen aanhouden. Veel andere ontwikkelingen zijn echter onzeker. Bekijk hier de video’s met een samenvatting van de trends over Mensen, Middelen en Technologie.

2. Vier toekomstscenario’s

Om met de onzekerheden uit de trendverkenning te kunnen omgaan, zijn vier toekomstscenario’s gemaakt. Je vindt ze in dit rapport en er is ook een scenario-video van gemaakt. Dit zijn geen wensbeelden, maar schetsen van de wereld in 2035 waarin de publieke dienstverlening mogelijk terecht zou kunnen komen.

Gaan we richting 2035 ‘magere jaren’ tegemoet en leiden deze tot bezuinigingen of blijven we ondanks dat juist geld uitgeven? Of blijft geld in economisch ‘vette jaren’ sowieso voldoende voor handen? Kortom, de beschikbaarheid van van financiële middelen voor de publieke dienstverlening is een belangrijke kernonzekerheid. Rondom technologie is de mate waarin technologische ontwikkelingen daadwerkelijk worden toegepast onzeker. Maken AI en andere technologieën veel van de beloften waar en gaan burgers, bedrijven en overheden massaal over tot de adoptie van technologie? Of belanden we in een wereld waarin misbruik van gegevens en gebrek aan transparantie leiden tot weerstand tegen technologie? Een ding is zeker: we zullen hoe dan ook te maken krijgen met een structureel tekort aan personeel, dus technologie zal een rol moeten spelen om dit tekort te verzachten.

3. Inzichten van en voor de doelgroepen

In het deelrapport ‘Het perspectief omgedraaid’ staat het perspectief van burgers en ondernemers centraal en worden de implicaties van de vier toekomstscenario’s voor de doelgroepen en de inzichten voor een toekomstbestendige publieke dienstverlening toegelicht.

4. Ontwikkelrichtingen en aanbevelingen

Een deel van de inzichten uit de doelgroepsessies heeft betrekking op bepaalde doelgroepen of in specifieke scenario’s. Andere zijn echter voor de gehele publieke dienstverlening en in alle scenario’s relevant (‘geen-spijt-beleid’). In de laatste fase van de toekomstverkenning zijn deze overkoepelende inzichten samengebracht in een synthesedocument.

In dit synthesedocument staan drie ontwikkelrichtingen centraal:

1. Vernieuw de publieke dienstverlening vanuit een gezamenlijke visie.
2. Zet de schaarse mensen in waar ze het hardst nodig zijn.
3. Versnel digitalisering voor betere dienstverlening met minder mensen.

Naast deze drie ontwikkelrichtingen kun je in dit rapport negen concrete aanbevelingen vinden om mee aan de slag te gaan.

5. Zelf aan de slag!

De trends en scenario’s zijn niet alleen rapporten die voor kennisgeving aangenomen moeten worden. Het zijn ook werkinstrumenten waarmee jij met jouw team, afdeling of organisatie – of zelfs samen met andere organisaties – aan de slag kunt om over de lange termijn na te denken en je voor te bereiden op de toekomst. Om je hierbij te helpen is er een korte handleiding die uitlegt hoe je de trends en scenario’s zelf kunt gebruiken. Je kunt ook de video hierover bekijken.

Meer weten over dit traject? Neem dan via het contactformulier contact op met Sharda Tewari of Femke Pennink of bel (020) 625 02 14.