Hoe ziet het verkeer en vervoer in Noord-Holland eruit in 2050? Dat kunnen we niet voorspellen, maar we kunnen er ons wel voorstellingen over maken. Samen met de provincie Noord-Holland heeft De Ruijter Strategie vier scenario’s ontwikkeld over hoe de mobiliteit in de provincie zich de komende 25 jaar kan ontwikkelen. Deze scenario’s helpen de provincie om slim en toekomstvast mobiliteitsbeleid te maken, bijvoorbeeld voor haar strategie op het gebied van smart mobility.
De onzekere toekomst van mobiliteit
Scenariodenken komt het best tot zijn recht bij vraagstukken die met grote onzekerheid gepaard gaan. De toekomst van mobiliteit is een schoolvoorbeeld van zo’n onzeker vraagstuk. Het verkeer en vervoer vormt een complex systeem, waarin miljoenen reizigers zich elke dag verplaatsen op de fiets, in de auto, met de trein, de metro, en op nog veel meer andere manieren. Allerlei externe factoren maken het plaatje nog complexer. Wat als iedereen opeens thuis moet blijven door een pandemie? Of als de brandstofprijzen plotseling verdubbelen door een olieboycot? Maar denk ook aan de ruimtelijke ontwikkeling: verkeersstromen worden in de eerste plaats bepaald door waar mensen wonen enerzijds en waar ze werken, winkelen of recreëren anderzijds. En met de opkomst van digitale technologie komen er onder de noemer van smart mobility steeds meer innovatieve manieren waarmee overheden het verkeer en vervoer kunnen sturen. Wat is wijsheid bij het ontwikkelen en inzetten van die nieuwe middelen?
Omgevingsverkenning en scenario’s
Om de complexiteit van het mobiliteitsvraagstuk in kaart te brengen, ging aan het opstellen van de scenario’s een Omgevingsverkenning vooraf. Daarin kwamen 36 factoren en 9 dynamieken naar voren die de mobiliteit in Noord-Holland de afgelopen decennia hebben gevormd, en die ook in de toekomst voor verandering zullen zorgen. Ze lopen uiteen van economische groei tot e-bikes, van menselijk gedrag tot machine learning en van demografie tot drones. Hoe deze factoren en dynamieken zich naar de toekomst toe ontwikkelen, en hoe ze elkaar beïnvloeden, bepaalt hoe de toekomst van mobilitiet in Noord-Holland eruit zal zien. Ze lagen dan ook aan de basis voor de vier scenario’s, oftewel verhalen over wat er in de jaren 2024-2050 zou kunnen gebeuren in Noord-Holland, en hoe dat zijn weerslag zou hebben het verkeer en vervoer in de provincie.
In Doorgaand verkeer zetten de huidige dynamieken zich door en wordt alles wat nu groot en succesvol is in Noord-Holland nog groter en succesvoller. Het mobiliteitssysteem raakt daardoor sterk overbelast. In Rukwinden doen continue schokken het internationale systeem wankelen, terwijl Noord-Holland daar in hoge mate van afhankelijk is. Het mobiliteitssysteem ontwikkelt zich daardoor grillig en schoksgewijs. In Eigen weg richt Nederland de blik naar binnen en het bouwt het de internationale verbondenheid doelbewust af. Het afslaan van de groei heeft grote gevolgen voor de mobiliteit in Noord-Holland. In Overstappen nemen het Rijk en de EU het voortouw om de duurzame transities in recordtempo door te voeren. Met behulp van AI wordt een duurzaam, zelfrijdend mobiliteitssysteem opgebouwd dat radicaal breekt met het verleden.
Signaleren en anticiperen
De provincie Noord-Holland kan de scenario’s de komende jaren goed gebruiken. Als wegbeheerder, concessieverlener van het OV en beleidsverantwoordelijke voor de regionale bereikbaarheid heeft zij immers belangrijke taken te vervullen op het gebied van mobiliteit. Daarvoor zijn plannen en beslissingen voor de lange termijn nodig, bijvoorbeeld over het aanleggen van nieuwe infrastructuur. Daarnaast heeft de provincie de ambitie om de mobiliteit vóór 2050 volledig te verduurzamen. Het verkeer en vervoer, nu nog een van de grootste bronnen van vervuiling en overlast in de provincie, moet ten dienste komen te staan van een economie die niet lineair, maar circulair opereert.
Met de scenario’s heeft de provincie een waardevol instrument in handen dat ze kan gebruiken om in haar mobiliteitsbeleid rekening te houden met de lange termijn. Ze kan de scenario’s inzetten bij het ontwikkelen van nieuw beleid, maar ook om bestaand beleid te toetsen en om op tijd belangrijke ontwikkelingen te signaleren en daarop te reageren. Zo houdt de provincie, als het gaat om mobiliteit, zelf het stuur in handen.
Geïnteresseerd in het eindrapport? Lees het op de website van de provincie of hieronder.
