Samen met A&O fonds Gemeenten heeft De Ruijter Strategie nagedacht over de toekomst van de gemeentelijke arbeidsmarkt. Hoe kunnen gemeenten effectief inspelen op de uitdagingen die er de komende tien jaar op ze afkomen op het gebied van personeel en organisatie?
De gemeentelijke arbeidsmarkt in 17 trends
De omgevingsverkenning brengt in kaart welke trends en veranderingen in de arbeidsmarkt relevant zijn voor de toekomst van gemeentelijke organisaties. Dit vormt het eerste deel van de bredere Toekomstverkenning arbeidsmarkt gemeenten 2035. De verkenning benadrukt dat de uitdagingen waarmee gemeenten worden geconfronteerd zowel significant als urgent zijn. Door erover vooruit te denken en doordacht te sturen, kunnen gemeenten zich beter voorbereiden op de toekomst.
Een aantal ontwikkelingen in deze omgevingsverkenning zullen zich met grote waarschijnlijkheid ook richting de toekomst doorzetten. Dit zijn de vergrijzing, de (daaruit volgende) krapte op de arbeidsmarkt en de hoge druk op medewerkers als gevolg hiervan. Naast deze drie zekerheden zijn er echter ook nog veertien onzekere ontwikkelingen, die richting 2035 nog meerdere kanten op kunnen. Dit zijn: 1.) Ontwikkelingen op het gebied van de gemeentelijke vraag naar werk: neemt het takenpakket de komende jaren bijvoorbeeld verder toe of af, gaan nieuwe technologieën vooral werk opleveren of besparen? 2.) Ontwikkelingen rondom het aanbod van arbeid: willen mensen in de toekomst bijvoorbeeld liever flex of vast werken, en liever in deeltijd of voltijds? 3.) Ontwikkelingen rondom het snijvlak van vraag en aanbod: zet de snelle loonstijging door en wat is de positie van gemeenten ten opzichte van het Rijk en bedrijfsleven?
De toekomst als spiegel: scenario’s en lessen voor gemeentelijke arbeidsmarktstrategie
Het tweede document van de toekomstverkenning is het spiegeldocument. Dit document helpt gemeenten om zich, ondanks de onzekerheid, voor te bereiden op de toekomst. Dit doen we aan de hand van vier plausibele scenario’s. In deze toekomstverhalen pakken de onzekerheden steeds weer anders uit, net als de reacties van gemeenten daarop. De gemeentelijke arbeidsmarkt in 2035 ziet er daardoor in elk scenario anders uit. Gemeenten kunnen de scenario’s gebruiken om zichzelf een spiegel voor te houden en na te gaan hoe hun huidige acties invloed hebben op de lange termijn.
Voor ieder scenario hebben we de signalen in het heden verzameld die naar deze toekomst wijzen. Ook hebben we uit elkaar scenario nuttige lessen getrokken voor de arbeidsmarktstrategie van gemeenten. Verder doen we in het spiegeldocument vijf (algemene) aanbevelingen waar gemeenten nu alvast mee aan de slag zouden kunnen (en moeten) gaan.
Wil je meer lezen over de toekomst van de gemeentelijke arbeidsmarkt? De rapporten vind je op de website van het A&O fonds Gemeenten.
